Lối sống lười vận động kết hợp cùng chế độ ăn uống thiếu khoa học chính là nguyên nhân khiến cho tỷ lệ người bị mỡ máu cao gia tăng nhanh chóng. Đáng chú ý là đa số các trường hợp chỉ được phát hiện bệnh khi đã có biến chứng trên tim mạch. Vậy mỡ máu cao là gì? Những mối nguy hiểm tiềm ẩn từ bệnh lý này gây ra là gì? Hãy cùng tìm hiểu ngay tại bài viết dưới đây!
Mỡ máu cao là gì?
Mỡ máu cao là tình trạng gia tăng nồng độ các thành phần “mỡ xấu” trong máu bao gồm LDL – cholesterol (LDL – C), triglycerid (chất béo trung tính) và giảm nồng độ “mỡ tốt” HDL – cholesterol(HDL – C). Trong đó, LDL – C và triglycerid là những chất béo có hại cho tim mạch, là nguyên liệu hình thành nên mảng xơ vữa gây tắc nghẽn động mạch; còn HDL – C lại có vai trò vận chuyển cholesterol ra khỏi động mạch, ngăn ngừa nguy cơ xơ vữa động mạch.
Bệnh mỡ máu cao còn được biết đến với nhiều tên gọi khác như rối loạn lipid máu, rối loạn mỡ máu, máu nhiễm mỡ. Bệnh được chẩn đoán khi người bệnh có từ một chỉ số vượt ngưỡng sau:
– HDL – Cholesterol: Dưới 40 mg/dl (< 1 mmol/l).
– LDL – Cholesterol: Trên 160 mg/dl (> 4,12mmol/l).
– Triglycerid: Trên 200 mg/dl (> 2,3mmol/l).
– Cholesterol máu toàn phần: Trên 240 mg/dl (> 6,2mmol/l).
Mỡ máu cao được chẩn đoán dựa trên chỉ số xét nghiệm máu
Nguyên nhân bị mỡ máu cao là gì?
Bệnh mỡ máu cao có thể xuất phát từ 2 nhóm nguyên nhân chính sau:
Mỡ máu cao nguyên phát:
Người bệnh bị rối loạn mỡ máu do di truyền, khi cơ thể tồn tại đột biến gen làm gia tăng sản xuất LDL – C và triglycerid hoặc không thể đào thải các thành phần mỡ xấu này ra khỏi máu. Một số người lại có gen đột biến làm giảm khả năng sản xuất HDL – C hoặc gia tăng loại bỏ chất này ra khỏi máu.
Mỡ máu cao thứ phát:
– Lối sống thiếu khoa học: lười vận động; chế độ ăn chứa nhiều cholesterol, chất béo bão hòa, nghiện rượu bia, hút thuốc lá…
– Hệ quả từ bệnh lý khác: Nồng độ triglycerid và cholesterol toàn phần có thể tăng lên do bệnh tiểu đường, xơ gan, bệnh thận mạn tính, bệnh tuyến giáp… Nồng độ HDL – C lại giảm trong các bệnh lý về thận, nhiễm HIV…
– Tác dụng phụ của một số loại thuốc: như thuốc tránh thai đường uống, corticoid, thuốc lợi tiểu nhóm thiazid, thuốc điều trị HIV, thuốc hạ áp nhóm chẹn beta…
Dấu hiệu mỡ máu cao
Mỡ máu cao thường khó phát hiện thông qua các dấu hiệu lâm sàng bên ngoài, chỉ trường hợp mỡ trong máu tăng quá cao tới mức lắng đọng trong da và gân, bạn sẽ nhìn thấy các nốt ẩn dưới da, được gọi là xanthomas; nếu mỡ lắng đọng tại rìa giác mạc thì tại đó sẽ xuất hiện các vòng có màu trắng đục. Trường hợp nồng độ triglycerid trong máu tăng cao tới mức to gan, lách, người bệnh sẽ xuất hiện triệu chứng nóng rát, ngứa da, khó thở…
Mỡ máu cao có nguy hiểm không?
Tình trạng mỡ máu cao nếu không được kiểm soát tốt có thể gây ra một số biến chứng trên các cơ quan khác, chủ yếu là ở hệ động mạch:
– Xơ vữa động mạch: Mảng xơ vữa được hình thành do mỡ xấu lắng đọng trong thành mạch gây ra tắc nghẽn. Nếu xơ vữa xuất hiện tại mạch não có thể gây thiếu máu não, đột quỵ; xơ vữa động mạch vành nuôi tim gây thiếu máu cơ tim, nhồi máu cơ tim; xơ vữa động mạch ở các chi gây ra đau đớn khi đi lại, nặng hơn có thể gây hoại tử chi.
– Viêm tụy: Nồng độ triglycerid tăng cao trong máu (>1000 mg/dL) có thể gây viêm tuyến tụy với các biểu hiện như đau bụng dữ dội, nôn, sốt cao, tim đập nhanh, thở gấp…
Điều trị mỡ máu cao
Dùng thuốc
Thuốc hạ mỡ máu được sử dụng để đưa các chỉ số mỡ máu về mức ổn định, một số thuốc còn được chứng minh là có khả năng làm giảm nguy cơ đau tim, đột quỵ cho người bệnh mỡ máu cao. Các nhóm thuốc thường dùng là:
– Nhóm statin: Nhóm thuốc này vừa có tác dụng làm giảm triglycerid, LDL – C, vừa làm tăng HDL – C trong máu. Đây là nhóm thuốc hạ mỡ máu được chỉ định phổ biến nhất, các đại diện tiêu biểu trong nhóm là simvasstatin, rosuvasstatin, atorvasstatin…
– Nhóm fibrate: có tác dụng làm giảm triglycerid và tăng HDL – C trong máu. Một số thuốc trong nhóm là bezafibratte, fenofibratte, ciprofibratte…
– Nhựa hấp thụ acid mật: có khả năng ức chế tái hấp thu cholesterol tại ruột non.
– Chất ức chế hấp thụ cholesterol: dùng để ngăn cản quá trình hấp thu cholesterol tại ruột.
– Vitamin B3 (Niacin): giúp làm giảm LDL – C và triglycerid trong máu.
– Thuốc ức chế PCSK9: Thuốc tiêm dưới da giúp làm giảm LDL – C và cholesterol toàn phần trong máu.
Chữa mỡ máu cao bằng thảo dược
Sử dụng thuốc tây kéo dài khiến người bệnh sẽ phải đối diện với nguy cơ gặp tác dụng phụ. Đó cũng chính là nỗi lo mà những người bị mỡ máu cao khó tránh khỏi. Để giải tỏa nỗi lo này, các chuyên gia Tim mạch khuyến cáo người bệnh nên kết hợp sử dụng thuốc tây cùng những sản phẩm thảo dược hỗ trợ điều trị mỡ máu cao như thực phẩm bảo vệ sức khỏe Vương Tâm Thống.
Với các thành phần từ các loại thảo dược đã được nghiên cứu lâm sàng giúp hạ mỡ máu an toàn và hiệu quả như Hoàng bá, Bồ hoàng, Sơn tra; Vương Tâm Thống không chỉ giúp dọn sạch mỡ máu hiệu quả mà còn làm tăng tính bền thành mạch, ngăn ngừa biến chứng xơ vữa động mạch cho người bệnh mỡ máu cao. Hãy cùng lắng nghe chia sẻ của cô Nguyễn Thị Sanh (0987 900 115 – Số 8, ngõ 317/19 đường Trần Khát Chân, quận Hai Bà Trưng, Hà Nội) – một người bệnh mỡ máu cao mắc biến chứng xơ vữa động mạch vành từng cận kề với cửa tử đã trị bệnh thành công nhờ Vương Tâm Thống qua video dưới đây:
Giảm mỡ máu, không lo tái tắc hẹp mạch vành nhờ Vương Tâm Thống
Mỡ máu cao nên ăn gì, kiêng ăn gì?
Chế độ ăn uống của bạn sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến hàm lượng mỡ trong máu. Dưới đây là một số lời khuyên hữu ích để bạn xây dựng chế độ ăn uống khoa học:
– Hạn chế ăn thực phẩm chứa nhiều chất béo bão hòa, chất béo chuyển hóa như thịt đỏ, lòng đỏ trứng, nội tạng động vật, sữa nguyên kem, đồ ăn chế biến sẵn sử dụng dầu chiên lại nhiều lần.
– Giảm bớt các món ăn chứa nhiều đường như bánh kẹo ngọt, nước ngọt và tinh bột hấp thu nhanh có trong ngũ cốc tinh chế (đã loại bỏ lớp vỏ cám bên ngoài).
– Bổ sung thêm vào khẩu phần ăn các thực phẩm chứa chất béo bão hòa đa giúp làm giảm nồng độ mỡ xấu trong máu như dầu đậu nành, dầu mè, dầu gạo, dầu lạc, cá biển…
– Tăng cường ăn nhiều rau quả tươi, ngũ cốc nguyên cám để bổ sung chất xơ giúp làm giảm hấp thu cholesterol tại ruột.
– Không hút thuốc lá, giảm sử dụng rượu bia tới mức thấp nhất (chỉ uống 1 – 2 ly rượu vang mỗi ngày).
Người bệnh mỡ máu cao cần hạn chế ăn nhiều thực phẩm giàu chất béo có hại cho tim
Chế độ vận động
Vận động thể lực thường xuyên giúp đốt cháy lượng mỡ thừa, giảm mỡ xấu lưu hành trong máu và tích tụ tại thành mạch. Chính vì vậy, bạn nên dành khoảng từ 15 – 30 phút mỗi ngày để vận động thể lực, cường độ bài tập sẽ tùy theo khả năng của bản thân, không cần phải gắng sức.
Phương pháp lọc máu điều trị mỡ máu cao
Khi đã áp dụng chế độ ăn kiêng và sử dụng thuốc hạ mỡ máu nhưng không đạt hiệu quả, người bệnh có thể cần áp dụng phương pháp lọc máu Apheresis LDL. Trong phương pháp này, máu sẽ được lấy ra từ người bệnh và loại bỏ thành phần LDL – C bằng một máy đặc biệt rồi mới truyền trở lại. Phương pháp điều trị mỡ máu cao không phẫu thuật này đã được thực hiện tại một số bệnh viện tuyến trung ương tại Việt Nam.
Mỡ máu cao có chữa được không là băn khoăn của rất nhiều người khi mắc phải căn bệnh này. Thực tế dù chỉ số mỡ máu được kiểm soát bằng thuốc nhưng nếu tự ý ngưng thuốc hoặc lối sống thiếu khoa học thì mỡ máu vẫn có thể tăng cao trở lại. Chính vì vậy, người bệnh cần luôn có ý thức tuân thủ điều trị để ngăn ngừa biến chứng mỡ máu cao về lâu dài.