Mỡ máu – Cholesterol cao làm tăng nguy cơ bệnh mạch vành

Cholestrol cao, rối loạn lipid máu hay mỡ máu cao là tình trạng xảy ra khi có sự mất cân bằng các thành phần chất béo trong máu: nồng độ LDL – cholesterol “xấu”, triglyceride tăng cao, trong khi nồng độ HDL – Cholesterol “tốt” lại giảm thấp. Đây là một trong những nguyên nhân chính góp phần gây nên tình trạng xơ vữa động mạch.   

Bài viết sau đây sẽ cung cấp cho bạn những thông tin cụ thể nhất về nguyên nhân, cách chẩn đoán và điều trị sớm để phòng tránh bệnh mạch vành và các bệnh tim mạch khác do cholesterol cao gây ra.

Mỡ máu và cholesterol là gì?

Mỡ máu (lipid, chất béo) cùng với các protein và carbohydrate là 3 thành phần không thể thiếu của các tế bào sống. Mỡ máu bao gồm 2 thành phần chính là cholesterol và triglyceride, chúng tham gia vào cấu tạo tế bào, được sản xuất, lưu trữ và chuyển hóa thành năng lượng khi cơ thể có nhu cầu.

Cholesterol lưu hành trong máu là một chất béo được tổng hợp chủ yếu từ gan, chiếm khoảng 25% tổng lượng cholesterol toàn cơ thể. Cholesterol được vận chuyển trong máu thông qua việc kết hợp với các protein tạo thành lipoprotein. Có 2 loại lipoprotein chính là:

– Lipoprotein tỉ trọng cao (HDL – cholesterol): có khả năng vận chuyển cholesterol ra khỏi tế bào và trở về gan để chuyển hóa hoặc thải trừ ra khỏi cơ thể. Nồng độ cao của loại lipoprotein này sẽ mang lại nhiều lợi ích cho hệ tim mạch, trong đó có ngăn ngừa hình thành mảng xơ vữa. Vì lý do này mà HDL – cholesterol được gọi là “cholesterol tốt”

– Lipoprotein tỉ trọng thấp (LDL – cholesterol): có nhiệm vụ mang cholesterol đến các tế bào. Khi nồng độ LDL – cholesterol cao đồng nghĩa với việc có quá nhiều cholesterol được đưa vào tế bào, gây tích tụ trong thành động mạch, hình thành mảng bám và ngăn ngừa dòng máu tới nuôi tim cũng như các cơ quan khác. Vì lý do này, LDL – cholesterol được gọi là “cholesterol xấu”.

Thành phần của lipid máu gồm cholesterol và triglycerid

Rối loạn mỡ máu là gì?

Rối loạn lipid hay rối loạn mỡ máu xảy ra khi khi nồng độ lipid trong máu quá cao hay thấp, các dạng rối loạn lipid máu thường gặp nhất bao gồm: Tăng nồng độ triglycerid và lipoprotein tỷ trọng thấp (LDL hay cholesterol “xấu”); giảm nồng độ lipoprotein tỷ trọng cao (HDL hay cholesterol “tốt”).

Cholesterol cao có nguy hiểm không?

Cholesterol cao thường được coi là “kẻ giết người thầm lặng” bởi vì hầu hết người bệnh đều không có dấu hiệu và triệu chứng rõ ràng để phát hiện bệnh sớm. Các triệu chứng xuất hiện cũng là lúc tình trạng cholesterol cao đã gây xơ vữa động mạch nghiêm trọng, dẫn đến các biến chứng nguy hiểm do tắc mạch như:

– Đau thắt ngực: do sự xuất hiện của mảng xơ vữa gây tắc hẹp của một hoặc nhiều nhánh động mạch nuôi tim.

– Cơn nhồi máu cơ tim: do sự tắc nghẽn đột ngột của động mạch vành.

– Đột quỵ não: do sự tắc nghẽn động mạch não.

– Đau khi đi bộ: do sự tắc nghẽn động mạch tại cơ bắp chân.

Cơn đau tim là dấu hiệu biến chứng ở người bị cholesterol cao

Vì sao cholesterol cao lại gây xơ vữa động mạch

Khi nồng độ triglycerid và LDL- Cholesterol cao, HDL-Cholesterol thấp sẽ tạo điều kiện cho cholesterol tích tụ trong lòng động mạch, tạo ra các mảng xơ vữa. Theo thời gian, các mảng xơ vữa sẽ lớn dần lên, gây chít hẹp và làm xơ cứng thành động mạch.

Hậu quả rõ rệt nhất của tình trạng này là các cơn đau thắt ngực do mạch vành bị tắc nghẽn. Mảng xơ vữa còn có nguy cơ nứt vỡ, tại đó sẽ hình thành cục máu đông ngăn chặn hoàn toàn sự lưu thông máu và gây ra các cơn nhồi máu cơ tim, đột quỵ, bệnh động mạch ngoại vi và nhiều vấn đề tim mạch nghiêm trọng khác.

Cholesterol cao là yếu tố nguy cơ của nhiều bệnh như xơ vữa mạch vành, bệnh động mạch ngoại vi… Hãy kiểm soát mỡ máu bằng giải pháp thảo dược thiên nhiên để phòng ngừa các bệnh lý này. Gọi ngay cho chúng tôi qua số điện thoại – zalo 0962.546.541 để được tư vấn chi tiết.

Yếu tố nguy cơ khiến cholesterol máu tăng cao

Cholesterol cao có thể do tác động của một số yếu tố nguy cơ dưới đây:

– Lối sống thiếu lành mạnh: chế độ ăn uống giàu cholesterol, lười vận động, thừa cân, béo phì, uống quá nhiều rượu, bia và hút thuốc lá… có thể ảnh hưởng đến lượng mỡ trong máu.

– Bệnh lý mắc kèm: Một số bệnh mạn tính như tiểu đường tuýp 2, giảm hoạt động tuyến giáp (suy giáp), rối loạn chuyển hóa, buồng trứng đa nang, hội chứng cushing, bệnh lý về thận, gan… có thể làm tăng chỉ số mỡ máu xấu.

– Tác dụng phụ của thuốc: Một số thuốc điều trị có thể khiến cholesterol máu tăng cao bao gồm thuốc lợi tiểu, kích thích tố steroiid, ức chế miễn dịch, thuốc chẹn beta và thuốc chống trầm cảm…

– Yếu tố di truyền: Nếu bạn có người thân trong gia đình như bố mẹ hoặc anh chị em ruột mắc cholesterol máu cao hoặc đã từng bị đau tim thì bạn sẽ có nguy cơ bị cholesterol cao.

Trong cơ thể, có hơn 100 gen ảnh hưởng đến sự chuyển hóa chất béo, đôi khi chỉ cần 1 gen bị lỗi là đã khiến nồng độ cholesterol tăng lên đến mức nguy hiểm và nhiều trường hợp thì cholesterol cao là sự cộng gộp tác động của nhiều gen khác nhau.

– Rối loạn nội tiết: Khi bước sang thời kỳ trung niên, cao tuổi và sau thời kỳ mãn kinh ở phụ nữ, nồng độ cholesterol có thể tăng lên do rối loạn nội tiết.  

Cholesterol bao nhiêu là cao? – Hướng dẫn chẩn đoán chính xác

Rối loạn mỡ máu được chẩn đoán chủ yếu dựa vào kết quả xét nghiệm máu. Máu có thể lấy ở tĩnh mạch hoặc mao mạch và định lượng chỉ số LDL – cholesterol, HDL cholesterol và triglycerid, cholesterol toàn phần. Một chỉ số khác mới được sử dụng trong dự đoán bệnh tim mạch là lipoprotein mật độ không cao (non-HDL). Non-HDL cholesterol được tính bẳng tổng cholesterol trừ đi HDL – cholesterol. 

Hướng dẫn đọc kết quả chẩn đoán xét nghiệm mỡ máu

Trước khi xét nghiệm, bạn có thể phải nhịn ăn 10-12 giờ để đảm bảo thức ăn được tiêu hóa hoàn toàn và không ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm. Dựa vào bảng tham chiếu dưới đây, bạn có thể biết về tình trạng mỡ máu của mình:

Bảng chỉ số chẩn đoán rối loạn lipid máu

Ai nên kiểm tra nồng độ lipid máu?

Những người đã được chẩn đoán mắc mạch vành, đột quỵ hoặc đột quỵ thoáng qua (TIA) hay bệnh động mạch ngoại biên (PAD); người trên 40 tuổi, có tiền sử gia đình mắc bệnh tim mạch sớm; thừa cân hoặc béo phì; mắc các bệnh lý như huyết áp cao, tiểu đường hoặc bệnh tuyến giáp, bệnh gan, thận… nên kiểm tra chỉ số mỡ máu ít nhất 6 tháng/lần.

Phòng ngừa và điều trị cholesterol cao bằng biện pháp không dùng thuốc

Thay đổi chế lối sống một cách khoa học

– Ăn uống lành mạnh: lựa chọn nguồn thực phẩm chứa ít chất béo bão hòa có thể làm giảm nồng độ LDL cholesterol (cholesterol xấu); nên hạn chế các loại thịt và sản phẩm từ thịt đỏ (như xúc xích, pate, bơ, mỡ lợn), kem, pho mát, bánh ngọt, bánh quy, sô cô la sữa, dầu dừa, nước cốt dừa, dầu cọ…

Các chuyên gia khuyến cáo nguồn năng lượng đến từ chất béo bão hòa chỉ nên chiếm tối đa là 11% tổng năng lượng của thực phẩm, điều này có nghĩa là không vượt quá 30g chất béo bão hòa/ngày đối với nam giới và 20g chất béo bão hòa/ngày với nữ giớ; trẻ em nên tiêu thụ ít hơn.

Đồng thời hãy kiểm tra nhãn của các loại thực phẩm bạn đang ăn để biết được rằng bạn đang tiêu thụ bao nhiêu chất béo bão hòa.

– Hạn chế rượu bia và thuốc lá.

– Bạn nên tăng cường vận động và luyện tập cơ thể để tăng cường đốt cháy lượng mỡ dư thừa, tránh thừa cân béo phì…

Sử dụng thảo dược làm giảm cholesterol máu tự nhiên 

Trong y học cổ truyền có rất nhiều vị dược liệu có công dụng hạ mỡ máu tự nhiên, mang lại hiệu quả lâu dài mà không hề gây ra bất kỳ tác dụng phụ nào; điển hình như Hoàng bá, Bồ hoàng, Sơn tra…

Theo nghiên cứu của tiến sĩ Murray W. Huff tại Viện nghiên cứu Robart, thuộc đại học Western Ontario, London, Hoạt chất (2S) – naringenin giúp cải thiện tình trạng rối loạn lipid máu (tăng HDL, giảm LDL), giảm sự tích tụ cholesterol và chất béo trung tính trong thành động mạch, nhờ đó giúp làm ngăn chặn nguy cơ xơ vữa động mạch. Tác dụng này cũng được tìm thấy ở Sơn tra qua nghiên cứu của Đại học Y học cổ truyền Thiên Tân Trung Quốc.

Một thử nghiệm lâm sàng khác về tác dụng của berberin – hoạt chất chính có trong thảo dược Hoàng bá cũng cho thấy: berberin làm giảm 23,8% LDL – Cholesterol, khi kết hợp cùng thuốc hạ mỡ máu siimvastatin thì chỉ số này tăng lên tới 31,8%.  

Hiện nay, bạn có thể tìm thấy Hoàng bá, Bồ hoàng, Sơn tra trong Thực phẩm bảo vệ sức khỏe Vương Tâm Thống. Sản phẩm không chỉ giúp làm giảm cholesterol máu, cân bằng quá trình tổng hợp và chuyển hóa chất béo trong cơ thể mà còn hạn chế nguy cơ lắng đọng lipid tại thành động mạch, phòng ngừa xơ vữa động mạch và biến chứng nhồi máu cơ tim hiệu quả.  

Đó cũng chính là kết quả mà bác Nguyễn Thị Sanh (0353 288 960) – quận Hai Bà Trưng, Hà Nội) đạt được chỉ sau 3 tháng duy trì sử dụng sản phẩm này. Hãy cùng lắng nghe chia sẻ của bác qua video dưới đây:

Bác Sanh chia sẻ kinh nghiệm trị cholesterol cao, xơ vữa động mạch bằng Vương Tâm Thống

Nên bổ sung axit béo Omega-3 hàng ngày

Các chuyên gia Tim mạch và dinh dưỡng cho rằng chất béo chưa bão hòa là axit béo omega-3 có trong quả bơ, quả óc chó và các loại cá béo như cá thu, cá hồi và cá ngừ… tốt cho người bị cholesterol cao.

Nghiên cứu cho thấy liều cao omega 3 có thể làm giảm nồng độ triglycerid máu. Tuy nhiên, quá nhiều omega-3 axit béo lại làm tăng nguy cơ mắc bệnh béo phì. Do đó, những người có nồng độ triglycerid cao được khuyến cáo nên sử dụng ít nhất 2 phần loại cá béo/ tuần để giảm lipid máu.

Người bị cholesterol cao cần bổ sung thực phẩm chứa omega – 3 tự nhiên

Điều trị cholesterol cao bằng thuốc

Các thuốc hạ cholesterol có thể hoạt động thông qua nhiều cơ chế khác nhau. Vì vậy, bác sĩ sẽ căn cứ vào tình trạng thực tế của bạn để kê toa thuốc điều trị một cách hợp lý nhất. Bạn không được tự ý mua thuốc về sử dụng, bởi ngoài tác dụng hạ mỡ máu thì thuốc có thể gây ra tác dụng không mong muốn.

Sau đây là một số thuốc hạ mỡ máu kê đơn thường được sử dụng để điều trị cholesterol cao:

– Nhóm statin (atorvastatiin, simvastatiin và rosuvastatiin): Có tác dụng ức chế 1 loại enzyme trong gan, giúp làm giảm sản xuất cholesterol, nhờ đó giúp làm giảm cholesterol máu. Nếu ngừng thuốc, nồng độ cholesterol sẽ bắt đầu tăng trở lại.

Thuốc nhóm statiin dễ xảy ra tương tác với nhóm thuốc ức chế enzym chuyển hóa thuốc tại gan, các loại quả thuộc họ bưởi chùm nên người bệnh cần lưu ý khi sử dụng. Tác dụng phụ của nhóm statiins có thể gặp phải bao gồm đau đầu, đau cơ và các vấn đề tiêu hóa như khó tiêu, tiêu chảy hoặc táo bón… 

– Nhóm fibrat (fenofiibrat, ciprofiibrat, bezafiibrat): giúp làm giảm triglycerid, LDL và tăng HDL – Cholesterol. Thuốc có thể được dùng một mình hoặc phối hợp với các thuốc hạ mỡ máu khác. Một số tác dụng phụ có thể gặp phải khi dùng thuốc hạ mỡ máu nhóm fibrat bao gồm táo bón, tiêu chảy, chóng mặt, đau đầu, đau bụng…

– Ezetimiibe: là thuốc làm giảm sự hấp thu cholesterol từ thức ăn tại ruột vào máu. Người bệnh có thể được phối hợp ezetimiibe cùng statin nếu sử dụng đơn độc statin không thể kiểm soát được tình trạng cholesterol cao. Các tác dụng phụ khi dùng kết hợp cũng tương tự như khi sử dụng statiin đơn độc (đau cơ và các vấn đề tiêu hóa).

– Niiacin (acid nicotinic): giúp cải thiện tình trạng rối loạn lipid máu bằng cách làm giảm nồng độ lipoprotein tỉ trọng thấp (LDL) và triglycerid. Niacin (vitamin B3) có thể gây ra một số tác dụng phụ như đỏ bừng mặt, buồn nôn, tiêu chảy, vàng da, tăng men gan, ngứa da, tăng đường huyết… 

Cholesterol cao là một trong những yếu tố nguy cơ tim mạch hàng đầu cần kiểm soát tốt. Hãy tự xây dựng cho mình một chế độ ăn kiêng hợp lý và luyện tập thể dục thường xuyên, kết hợp sử dụng thêm sản phẩm hỗ trợ để nhanh chóng đưa chỉ số mỡ máu về mức lý tưởng. Đó chính là điều kiện cần để ngăn chặn mọi hậu quả do mỡ máu cao gây ra.

Xem thêm:

Vương Tâm Thống – giải pháp thảo dược cho người bệnh mỡ máu cao

Bật mí bài thuốc hay trị mỡ máu cao, hẹp mạch vành: Đơn giản, dễ áp dụng!

Nguồn tham khảo: patient.info, nhs.uk