Nong van tim – Can thiệp ít xâm lấn cho người bị hẹp van tim

Năm 1979, bác sĩ phẫu thuật tim Semb là người đầu tiên phát triển ý tưởng nong van tim bằng bóng qua da và cho đến nay, phương pháp điều trị hẹp van tim này đã được phổ biến khá rộng rãi. Tuy nhiên, nong van tim vẫn còn tiềm ẩn những biến chứng nguy hiểm mà ít ai biết đến.

Quy trình nong van tim

Nong van tim bằng bóng qua da là thủ thuật xâm lấn tối thiểu dùng trong điều trị hẹp van tim với mục đích cải thiện khả năng mở rộng của van, giảm nhẹ triệu chứng cho người bệnh. Quy trình nong van được tiến hành theo các bước sau:

– Sát trùng da xung quanh vị trí đặt ống thông. 

– Rạch một đường để luồn ống thông vào tĩnh mạch hoặc động mạch đùi.

– Ống thông được luồn đến tim, tiếp cận van bị hẹp.

– Bóng gắn ở đầu ống được bơm căng để nới rộng van tim bị hẹp.

– Sau khi van được nong rộng, bóng sẽ được tháo hơi để xẹp lại và dễ dàng rút ra ngoài. 

Trong quá trình nong ống, người bệnh cần được theo dõi chặt chẽ nhịp tim, huyết áp, nhịp thở,… phát hiện sớm các biến chứng có thể gặp trong và sau nong van để kịp thời xử lí.    

Nong van tim bằng bóng qua da trong điều trị hẹp van tim

Chỉ định nong van tim

Hiện nay, thủ thuật nong van tim đang được thực hiện cho người bệnh hẹp van động mạch chủ hoặc hẹp van hai lá nếu họ đáp ứng các tiêu chí sau:

– Người bị hẹp khít van 2 lá (diện tích lỗ van dưới 1,5 cm² và xuất hiện các triệu chứng cơ năng như mệt mỏi, khó thở ngay cả khi nghỉ ngơi).  

– Hình thái van tim phù hợp với phương pháp nong van, điểm Wilkins trên siêu âm ≤ 8, đôi khi có thể xem xét tiến hành nong van cho người có điểm Wilkins 8 – 10. Trong đó, thang điểm Wilkins dùng để lượng hoá tình trạng vôi hóa, độ dày van, tổn thương van, dây chằng…     

– Không có cục máu đông trong tâm nhĩ trái.

– Không bị hở van 2 lá, hở van động mạch chủ mức độ vừa đến nặng; chức năng thất trái không bị ảnh hưởng.   

Chống chỉ định của nong van tim

Nong van tim không được áp dụng trong những trường hợp sau:

– Van tổn thương nặng, dày dính và vôi hóa nhiều (Wilkins >10 điểm).

– Có cục máu đông trong tâm nhĩ trái.

– Kết hợp với hở van 2 lá, hở van động mạch chủ từ vừa đến nặng. 

– Gặp biến cố tắc mạch trong vòng 3 tháng gần đây.

– Chống chỉ định tương đối với người bị rối loạn đông máu, đang bị nhiễm trùng…

Ưu điểm của nong van tim

Nếu người bệnh hẹp van tim đáp ứng đủ các tiêu chí phù hợp để nong van thì phương pháp này sẽ được ưu tiên lựa chọn. Ưu điểm của nong van tim so với các phương pháp phẫu thuật khác là tỷ lệ thành công cao, biến chứng thấp, thời gian làm việc ngắn, ít đau, ít để lại sẹo nên tính thẩm mỹ cao…  

Xét về hiệu quả lâu dài, nong van tim cải thiện lưu lượng máu qua van và giảm triệu chứng tương đương, thậm chí là tốt hơn so với mổ sửa/thay van. Phương pháp này cũng tỏ ra an toàn, hiệu quả hơn so với phẫu thuật van tim cho phụ nữ có thai, người bị suy tim nặng, người bệnh hẹp van đang trong tình trạng nguy cấp…    

Biến chứng của nong van tim

Mặc dù tỷ lệ thành công cao nhưng nong van tim vẫn tiềm ẩn những biến chứng trong và sau can thiệp như:

– Cường phế vị gây tụt huyết áp, nhịp tim chậm, ngoại tâm thu nhĩ, rung nhĩ thoáng qua…

– Tràn dịch màng ngoài tim do thủng thành tâm nhĩ, tâm thất gây tử vong nếu không được xử trí kịp thời.

– Tồn lưu thông liên nhĩ sau đặt ống thông tim.

– Hở van tim do rách lá van, đứt dây chằng.

– Biến chứng tắc mạch do cục máu đông như đột quỵ não, nhồi máu cơ tim, tắc mạch chi…

– Chảy máu, nhiễm trùng tại vị trí đặt ống thông tim.

Cục máu đông là biến chứng nguy hiểm có thể gặp phải sau nong van tim

Nếu bạn đang cảm thấy lo lắng về những biến chứng sau thay van, hãy liên hệ ngay với chúng tôi theo số điện thoại (zalo) 0962.546.541 để được tư vấn giải pháp giảm thiểu rủi ro sau nong van tim tối ưu nhất.

Chăm sóc phục hồi sau nong van tim

– Vệ sinh vết mổ: Thay băng và sát trùng vết mổ hằng ngày. Giữ vết mổ khô, hạn chế để nước dây vào vết mổ. Sau 1 – 2 ngày có thể tắm bằng vòi hoa sen, không tắm bồn hay ngâm mình quá lâu dưới nước.

– Ăn uống khoa học: Hạn chế đồ ăn chứa nhiều dầu mỡ, muối, đường… Lựa chọn thịt trắng như cá, hải sản, lườn gà thay vì các loại thịt đỏ chứa nhiều cholesterol. Tăng cường bổ sung rau quả tươi, sữa và các sản phẩm từ sữa ít béo; ngũ cốc nguyên cám…

– Dùng thuốc đầy đủ: Sử dụng thuốc kháng sinh, chống đông và các thuốc tim mạch khác theo chỉ định của bác sĩ. Nếu cảm thấy đau nhiều, hãy hỏi ý kiến bác sĩ để sử dụng thuốc giảm đau.    

– Sử dụng sản phẩm hỗ trợ: Để phòng ngừa cục máu đông và mau chóng hồi phục sức khỏe sau nong van tim, bạn nên bổ sung thêm những sản phẩm hỗ trợ tim mạch chứa thảo dược có tác dụng giãn mạch, chống đông máu tốt như Bồ hoàng, Natto, Hoàng bá có trong thực phẩm bảo vệ sức khỏe Vương Tâm Thống. Sử dụng kết hợp sản phẩm này cùng thuốc tây sẽ rút ngắn thời gian hồi phục sau nong van và ngăn ngừa nguy cơ biến chứng cục máu đông về lâu dài.  

– Theo dõi triệu chứng sau mổ: Nếu xuất hiện các triệu chứng bất thường như sưng, nóng, đỏ, đau tại vết mổ; đau ngực, đánh trống ngực, loạn nhịp tim, sốt cao, ốn lạnh, mệt mỏi… hãy gọi ngay cho bác sĩ để được thăm khám và điều trị kịp thời.    

– Vận động sau mổ: Sau khi nong van tim, bạn có thể vận động nhẹ nhàng bằng cách đi lại xung quanh phòng và tăng dần cường độ tùy theo khả năng của mình. Những người làm việc văn phòng có thể quay trở lại với công việc sau khoảng 6 tháng và người lao động chân tay cần nghỉ ngơi đến 3 tháng sau mới nên làm việc trở lại.  

Nong van tim là một kỹ thuật khó nên cần phải được thực hiện bởi bàn tay của bác sĩ có tay nghề cùng trang thiết bị hiện đại để đảm bảo tỷ lệ thành công cao. Ngoài ra, sau nong van người bệnh cần chú ý chăm sóc và tái khám định kì để kịp thời xử trí khi biến cố xảy ra.   

Xem thêm:

Chế độ ăn phù hợp cho người bệnh van tim

Kinh nghiệm trị bệnh hẹp, hở van tim hiệu quả, an toàn từ thảo dược

Dược sĩ Trần Huyền

Trường Đại học Y Dược Thái Nguyên

Chuyên tư vấn về sức khỏe bệnh tim mạch

Nguồn tham khảo:

https://www.ahajournals.org/doi/full/10.1161/circulationaha.108.792952