Ở người cao tuổi nguy cơ bị tăng huyết áp và dẫn đến đột quỵ cao hơn rất nhiều so với những người trẻ tuổi. Vậy nguyên nhân vì sao khiến người cao tuổi bị tăng huyết áp và cách phòng ngừa ra sao?
Tăng huyết áp và những yếu tố nguy cơ gây bệnh
Thông thường, huyết áp con người thường duy trì ở dưới mức 120/ 80 mmHg và khi chỉ số đo huyết áp từ trên 140/90mmHg thì được coi là tăng huyết áp. Tuy vậy, huyết áp bình thường cũng có thể thay đổi và biến thiên theo thời gian (huyết áp thấp nhất vào khoảng từ 1 – 3 giờ sáng lúc đang ngủ say và huyết áp cao nhất vào khoảng từ 8 – 10 giờ sáng). Có hai loại tăng huyết áp, loại nguyên phát chiếm khoảng 90%, gặp hầu hết ở lứa tuổi trung niên và tuổi già do những thay đổi cơ chế gây co hoặc giãn mạch. Tăng huyết áp thứ phát thường gặp ở người trẻ và trẻ em do các bệnh ở thận, nội tiết… Ở người cao tuổi, hẹp tắc động mạch thận là nguyên nhân chủ yếu gây tăng huyết áp thứ phát. Các yếu tố nguy cơ gây bệnh bao gồm:
– Tuổi tác: Ở lứa tuổi 60 trở lên, tỷ lệ tăng huyết áp là 1/3.
– Yếu tố xã hội: Tỷ lệ mắc bệnh ở thành thị cao hơn nông thôn do nhịp sống căng thẳng, khẩn trương.
– Béo phì: Trong lượng cơ thể vượt quá mức cho phép (chỉ số BMI ở nam hơn 25, nữ hơn 30).
– Nghiện rượu và thuốc lá.
– Ăn mặn: Lượng muối quá 5 g/ngày.
– Rối loạn lipid máu và tiểu đường.
Ở lứa tuổi 60 trở lên, tỷ lệ tăng huyết áp là 1/3
Tăng huyết áp người cao tuổi – Gia tăng mùa lạnh
Tại khu nội trú của hầu hết các khoa tim mạch bệnh viện, số người ra – vào trong mỗi đợt lạnh buốt thường xuyên tấp nập. Nằm trên giường bệnh, bà Vũ Thị Ánh Hồng (70 tuổi, ở Bát Tràng, Gia Lâm, Hà Nội) thi thoảng lại xoa xoa hai bàn tay để giữ ấm. Bà Hồng có tiền sử bị cao huyết áp. Những ngày rét liên tục, huyết áp của bà không ổn định, buổi sáng bà đo được 130/70mmHg, nhưng đến chiều bà cảm thấy hoa mắt, chóng mặt, đi lại không vững thì mới biết huyết áp tăng tới 150/70- 160/70 mmHg. Chứng bệnh cao huyết áp cũng khiến bà Hồng bị suy thận độ 2 nhiều năm nay, nên lúc nào bà cũng phải uống thuốc.
Theo các chuyên gia cho biết, thời tiết chuyển lạnh, số bệnh nhân bị các bệnh lý về tim mạch, huyết áp, xương khớp, hô hấp đến khám ở mức cao hơn thời điểm trước khoảng 30%. Một điểm đáng chú ý là hầu hết người già nhập viện đều có tiền sử bệnh mãn tính hay có thể gọi là các đợt cấp của bệnh mãn tính ở người già bởi sự tác động của thời tiết lạnh khiến bệnh mãn tính tái phát.Tăng huyết áp nằm trong nhóm bệnh nguy hiểm, là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu ở người cao tuổi. Bệnh tăng huyết áp được biết đến như “kẻ giết người thầm lặng”. Mặc dù bệnh rất nguy hiểm nhưng khoảng 80% bệnh nhân không biết mình mắc phải, cho đến khi đột ngột bị tai biến mạch não, liệt, hôn mê. Bởi vì tăng huyết áp khó phát hiện, 90% không có biểu hiện điển hình, một số trường hợp có biểu hiện đau đầu, hoa mắt, chóng mặt, tức nhẹ ở ngực, hay nặng sau gáy… Khi huyết áp tăng quá cao có thể dẫn đến những biến chứng cấp như nhồi máu cơ tim, đứt mạch máu não… gây tử vong.
Khi thời tiết lạnh kích thích hệ thần kinh trung ương, làm tăng co mạnh, từ đó dẫn đến bị tăng huyết áp, tai biến mạch máu não. Tuy nhiên, bệnh tăng huyết áp có 4 cơ quan hay bị tổn thương (biến chứng) gồm tim: gây khó thở dẫn tới suy tim, đau ngực do suy động mạch vành; ở mắt thì có thể giảm thị lực do tổn thương đáy mắt; ở não: có thể gây chảy máu não, tai biến mạch máu não; ở thận: có thể gây suy thận ở nhiều mức độ. Có nhiều trường hợp đã từng điều trị tăng huyết áp nhưng lại kiểm soát không tốt do không tuân thủ điều trị theo hướng dẫn. Nhiều người sau một đợt điều trị thấy huyết áp ổn định thì lại ngưng thuốc, điều này rất nguy hiểm cho sức khỏe bởi nó sẽ dẫn đến tình trạng huyết áp tăng cao đột ngột.
Người cao tuổi nên đi khám sức khỏe định kỳ
Phòng bệnh tăng huyết áp cho người cao tuổi
Để phòng bệnh tăng huyết áp, người già nên ăn nhiều bữa trong ngày để cung cấp đủ năng lượng; ăn thức ăn mềm, dễ tiêu hóa như cháo, súp, sữa, bột dinh dưỡng; ăn nhiều rau quả tươi; uống các vitamin tổng hợp, đặc biệt là vitamin C. Ngoài ra, người cao tuổi cần uống đủ 1,5 lít nước/ngày.
Người cao tuổi nên ở chỗ ấm, kín đáo, tránh gió lùa, không sử dụng thiết bị sưởi không đúng quy trình, không hợp vệ sinh, tuyệt đối không sưởi bằng than tổ ong.
Khi nhiệt độ thay đổi đột ngột từ nóng chuyển sang lạnh hoặc lạnh vừa chuyển sang rét đậm thì người cao tuổi nên hạn chế ra khỏi nhà lúc sáng sớm và nên trở về nhà trước khi trời tối muộn. Có thể vẫn tập thể dục hoặc đi lại, vận động thân thể ở trong nhà chứ không nên ra khỏi nhà khi thời tiết còn lạnh, nhất là lúc đang có gió mùa. Nếu bắt buộc phải đi ra ngoài, người cao tuổi cần mặc ấm, trang bị đầy đủ mũ, khăn,..
Ðáng lưu ý nhất đối với người cao tuổi bị tăng huyết áp là phòng tránh tai biến mạch máu não, nhất là ban đêm đang ngủ phải thức dậy để đi đại, tiểu tiện. Trong trường hợp này, tránh ngồi dậy ngay tức thì gây thiếu máu não đột ngột mà nên nằm yên ở tư thế cũ trong khoảng thời gian từ 3 – 5 phút và thở nhịp nhàng rồi sau đó hãy ngồi dậy. Nếu làm được như vậy thì rất tốt vì cơ thể sẽ thích nghi dần với sự tăng đột ngột của hệ tuần hoàn và lúc đó, tim, não không bị thiếu máu, thiếu ôxy đột ngột. Người cao tuổi bị tăng huyết áp cũng nên lưu ý là cần dùng thuốc hạ huyết áp theo chỉ định của bác sĩ khám bệnh cho mình. Tuyệt đối không tự động bỏ thuốc hoặc thay đổi thuốc hay nghe theo sự mách bảo của người khác hoặc dùng đơn thuốc của bệnh nhân khác để điều trị cho mình bởi vì thuốc điều trị hạ huyết áp có nhiều nhóm khác nhau, mỗi một nhóm có cơ chế tác dụng khác nhau và có thể nhóm thuốc này phù hợp với người này nhưng không phù hợp với người kia. Nên lưu ý là điều trị tăng huyết áp cần phối hợp giữa thuốc, chế độ sinh hoạt và dinh dưỡng một cách hợp lý mới đưa lại hiệu quả cao.
Thanh Long
>>> Hãy gọi cho chúng tôi để được tư vấn tốt nhất <<<
Bà cháu đêm trước huyết áp lên hơn 200 gia đình cho uống thuốc hạ áp nay bà ko đi được liệt và đại tiện ko tự chủ bác sĩ cho cháu biết vì sao được ko ạ
Chào bạn
Huyết áp tăng quá cao (trên 200 mmHg) có thể gây vỡ các mạch máu ở não dẫn tới tai biến mạch máu não gây ra liệt và rối loạn các chức năng của cơ thể. Gia đình cần đưa bà đến các cơ sở y tế để kiểm tra và có hướng xử trí sớm nhất.
Chúc bạn và gia đình luôn mạnh khỏe!
Bà cháu đêm trước huyết áp lên hơn 200 gia đình cho uống thuốc hạ áp nay bà ko đi được liệt và đại tiện ko tự chủ bác sĩ cho cháu biết vì sao được ko ạ
Chào bạn
Huyết áp tăng quá cao (trên 200 mmHg) có thể gây vỡ các mạch máu ở não dẫn tới tai biến mạch máu não gây ra liệt và rối loạn các chức năng của cơ thể. Gia đình cần đưa bà đến các cơ sở y tế để kiểm tra và có hướng xử trí sớm nhất.
Chúc bạn và gia đình luôn mạnh khỏe!