Chúng ta thường nghe nói về mỡ máu cao, xơ vữa động mạch, nhồi máu cơ tim… Tất cả những bệnh này đều có sự liên quan mật thiết đến nhau và đều bắt nguồn từ căn nguyên là do cholesterol máu. Vậy cholesterol là gì? Nó có phải là một chất có hại cần tránh xa?
Cholesterol là gì?
Cholesterol là một thành phần quan trọng, tham gia vào quá trình tổng hợp estrogen, testosteron, vitamin D và nhiều chất khác trong cơ thể. Phần lớn cholesterol là do cơ thể tự tổng hợp, một phần nhỏ được hấp thu từ thức ăn. Nồng độ cholesterol vừa đủ là cần thiết để cân bằng mọi hoạt động trong cơ thể, tuy nhiên nếu nồng độ cholesterol trong máu cao có thể gây ảnh hưởng xấu tới sức khỏe.
Cholesterol được tổng hợp chủ yếu ở gan. Cholesterol không tan trong máu do vậy chúng liên kết với các phân tử protein tạo thành một phức hợp phân tử lớn được gọi là lipoprotein. Lipoprotein có thể dễ dàng tan trong máu do đó có thể vận chuyển cholesterol từ máu vào tế bào hoặc ngược lại. Có hai loại lipoprotein chính là:
– LDL (Lipoprotein tỉ trọng thấp): vận chuyển cholesterol từ gan đến các tế bào trong cơ thể nơi cần sử dụng cholesterol. Tuy nhiên nếu lượng cholesterol vượt quá nhu cầu của tế bào, cholesterol dư thừa có thể lắng đọng trong động mạch tạo thành mảng xơ vữa. Vì vậy LDL được gọi là “cholesterol xấu”
– HDL (Lipoprotein tỉ trọng cao): Có tác dụng thu gom cholesterol dư thừa từ trong các tế bào, mạch máu rồi trở về gan. Tại đây, cholesterol bị phân hủy hoặc thải ra khỏi cơ thể. Do đó HDL còn được gọi là “cholesterol tốt”.

Cholesterol được tổng hợp từ gan và bổ sung qua thức ăn hàng ngày
Vương Tâm Thống chứa các hoạt chất sinh học từ thiên nhiên giúp làm giảm cholesterol “xấu”, ổn định mỡ máu, ngăn ngừa nguy cơ bị xơ vữa động mạch vành. Hãy liên hệ với chúng tôi qua số điện thoại – zalo 0962.546.541 để được hỗ trợ tư vấn.

Tại sao nên kiểm soát cholesterol?
Cholesterol trong máu cao thường không biểu hiện triệu chứng gì nhưng nó làm tăng nguy cơ các vấn đề nghiêm trọng về sức khỏe như xơ vữa động mạch, nhồi máu cơ tim, đột quỵ… Nguyên nhân là do cholesterol có thể tích lũy trong các thành động mạch tạo thành các mảng bám. Qua thời gian, những mảng bám này sẽ cứng lại làm thu hẹp lòng động mạch, hạn chế lượng máu tới tim, não và các cơ quan khác của cơ thể. Nghiêm trọng hơn, khi mảng xơ vữa bong ra, các tiểu cầu tích tụ tại bề mặt thành mạch bị bong, hình thành nên cục máu đông gây ra hiện tượng tắc mạch vành hay mạch máu não. Đây chính là nguyên nhân của nhồi máu cơ tim và tai biến mạch máu não.
Lượng cholesterol trong máu có thể được đo bằng một xét nghiệm máu đơn giản. Một mẫu máu là đủ để xác định các nồng độ cholesterol bao gồm: LDL, HDL, và cả nồng độ triglycerides (các chất béo khác) trong cơ thể. Bạn thường được yêu cầu nhịn ăn sáng để lấy máu xét nghiệm, khi đó tất cả thức ăn đều đảm bảo được tiêu hoá hết và không ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm.

Cholesterol làm tăng nguy cơ mắc bệnh xơ vữa động mạch
Mức độ cholesterol lý tưởng của mỗi người tùy thuộc vào nguy cơ mắc bệnh động mạch vành của người đó. Theo Cục Chăm sóc sức khoẻ quốc gia của Anh (NHS), nồng độ cholesterol tối ưu là như sau:
Nồng độ tối ưu trong máu | Người lớn khoẻ mạnh | Người có nguy cơ cao bệnh xơ vữa động mạch |
Cholesterol tổng | £ 5 mmol/L | £ 4 mmol/L |
LDL | £ 3 mmol/L | £ 2 mmol/L |
HDL | > 1 mmol/L |
Trên thực tế, cholesterol là một chất béo thiết yếu trong cơ thể mỗi chúng ta. Nếu biết cách kiểm soát tốt lượng cholesterol, bạn sẽ có một sức khoẻ tối ưu và không còn phải lo lắng về các nguy cơ do dư thừa cholesterol gây ra.
Xem thêm:
Mỡ máu cao làm tăng nguy cơ mắc bệnh mạch vành
Mỡ máu cao nên ăn gì và không nên ăn gì?
Nguyên nhân gây cholesterol máu cao
Có nhiều nguyên nhân có thể dẫn tới lượng cholesterol máu cao như:
– Chế độ ăn uống không lành mạnh, đặc biệt trong chế độ ăn có hàm lượng chất béo bão hòa cao. Cholesterol và các chất béo bão hòa khác có nhiều trong các loại thịt, phomat, hải sản, lòng đỏ trứng, nội tạng động vật… ăn nhiều các loại thực phẩm này sẽ làm tăng lượng cholesterol trong máu.
– Ít hoạt động thể chất và béo phì: ít hoạt động thể chất có thể dẫn tới thừa cân, điều này có xu hướng làm tăng LDL, giảm mức HDL và tăng tổng mức cholesterol trong máu.
– Hút thuốc lá: Một hóa chất trong thuốc lá có tên là acrolein sẽ làm dừng quá trình HDL vận chuyển cholesterol về gan.
– Uống quá nhiều rượu làm tăng cholesterol máu.
– Bệnh tiểu đường hoặc tăng huyết áp
Một số yếu tố không kiểm soát được:
– Di truyền: Có một bệnh mang tính chất di truyền được gọi là “tăng cholesterol máu gia đình” dẫn tới LDL cholesterol máu cao ngay cả khi thực hiện một lối sống lành mạnh. Tiền sử gia đình về đột quỵ và bệnh tim mạch cũng là một yếu tố cảnh báo nguy cơ cholesterol máu cao.
– Tuổi tác và giới tính: Lượng cholesterol máu nam thường cao hơn nữ và tăng theo độ tuổi ở cả hai giới.
Thay đổi lối sống để kiểm soát lượng cholesterol máu
Để kiểm soát được cholesterol máu ở mức mục tiêu thì bạn cần hạn chế các nguyên nhân nêu trên. Hãy thực hiện một chế độ ăn uống lành mạnh, quản lý trọng lượng cơ thể và tham gia các hoạt động thể chất một cách thường xuyên.
– Hạn chế ăn các loại thực phẩm chứa nhiều cholesterol và các chất béo bão hòa như: nội tạng động vật, sản phẩm từ sữa chứa hàm lượng chất béo cao, các loại thịt có màu đỏ, các loại đồ ăn nhanh, thực phẩm chiên rán… tăng cường các loại thực phẩm có nhiều chất xơ hòa tan như: bột yến mạnh, các loại đậu (đậu xanh, đậu đen, đậu tương, đậu ván…), một số trái cây như táo, chuối, cam…

TPCN Vương Tâm Thống có chứa các hoặt chất sinh học từ thiên nhiên giúp giảm cholesterol máu
– Hạn chế sử dụng các đồ uống có cồn, không hút thuốc lá và tránh tiếp xúc với khói thuốc.
– Quản lý cân nặng, tránh thừa cân hoặc béo phì.
– Tăng cường các hoạt động thể chất.
Ngoài thay đổi lối sống, nếu cholesterol của bạn ở mức quá cao các bác sĩ có thể chỉ định dùng thuốc để kiểm soát tốt hơn lượng cholesterol và phòng ngừa nguy cơ của các bệnh tim mạch.
Kiểm soát lượng cholesterol máu sẽ giúp bạn hạn chế đáng kể được các nguy cơ về tim mạch nói riêng và các nguy cơ khác về sức khỏe nói chung. Thực hiện lối sống lành mạnh là điều nằm trong tầm tay bạn. Hãy bắt đầu ngay từ hôm nay để kiểm soát cholesterol, bảo toàn mạch máu và gìn giữ sức khoẻ bạn cho đến nhiều năm sau.

DS.Cao Ngọc
Nguồn tham khảo:
www.hsph.harvard.edu
www.nhs.uk/conditions